فهرست مطالب
رایگان شد!
۷ عامل کاهش عزت نفس
سر تیتر مطالب
۷ عامل کاهش عزت نفس
در این مقاله عوامل کاهش عزت نفس و ارزشمندی شما در مسیر زندگی که باید از آنها خودداری نمائید را بطور کامل تشریح کرده ایم.
در مقاله قبلی در مورد ۱۳ نشانه افرادی که عزت نفس پایینی را تجربه می کنند صحبت کردیم.
ببینید همه ما دارای عزت نفس هستیم ، داری عزت و ارزش هستیم از لحظه ای که به دنیا می آییم حتی قبل تر از آن لحظه ای که به دنیا بیاییم .
همه ما یک مخزن بزرگی از عزت و احترام را داریم چون از روح خدا در ما دمیده شده و حالا بیاییم در زندگی در ارتباط با آدم ها ، آدم هایی که در مسیرمان قرار می گیرند و شاید صحبت ها و حرکاتشون خیلی مناسب نباشد ، می بینیم که رفتارها و تفکرات ما هم دارد تغییر می کند ، از آن عزت نفس دارد کم می شود ، داریم از آن کیسه عزت نفس خرج می کنیم .
یک جاهایی خرجش می کنیم که بتوانیم به ظاهر موفق شویم . یک جاهایی حرف هایی را می زنیم برای اینکه یک پست مدیریت را بگیریم . یک جاهایی حرف هایی را می زنیم که بتوانیم پول بیشتری را بگیریم یا برای اینکه پول کمتری دهیم .
عزت نفس خود را براحتی خرج نکنید!
منظور من این است که آن عزت نفس درونی خود را که یک بخشی از آن ذاتی است و بخشی از آن را در زندگی خود به دست آوردید به راحتی خرج نکنید .
در بحث عزت نفس گفتیم که یادمان باشد همه چیز خوب نیست ولی باید تلاشمان را بر این بگذاریم تا خیلی چیزها را خوب کنیم ؛ همه چیز را نه ، خیلی چیزها را بتوانیم خوب کنیم . این تلاش کردن و اینکه در آن مسیر بیُفتی مهم است .
تلاش برای بهبود ذهنیت هایتان ، تلاش برای بهبود و رشد و ارتقاء شخصیتتان ، رشد و ارتقاء باورهایتان ، کارهایتان ، تفکراتتان و هر چیزی که حرکات و سکنات شما از آن نشأت می گیرد ؛ منظور آن ذهنیت و باورهاست . بتوانید آن ذهنیت ها و باورها را رشد دهید می تواند به افزایش عزت نفس خیلی کمک کند .
عزت نفس یک راه میانبر برای رسیدن به موفقیت های بزرگ است:
ولی باید سختی های این راه میانبر را قبول کنید ولی جالب است وقتی سختی هایش را قبول کنید ، وقتی کارهایش را انجام دهید ، وقتی به نتیجه می رسید خیلی لذت بخش است و آن سختی ها را فراموش می کنید و این راه میانبر فوق العاده است و فوق العاده راه بزرگی است .
موضوع عزت نفس را جدی بگیرید!
اینجا باید ببینید واقعا چقدر برای شما جدی است ؛ یک سری افراد هستند که برای کنجکاوی دارند آموزش ها را گوش می دهند ، یک سری نه ، واقعا تصمیم جدی دارند . ببینید این تصمیم جدی است که شما را موفق می کند .
خیلی از اوقات می گویند که تحصیلات و تجربیات شما ، خوب ، اوکی ، قبول ولی قرار نیست که پر از تجربه و تحصیلات باشید و بعد بخواهید اتفاقات بزرگ را رقم بزنید ، نه ، آن تصمیمات جدی شما ، آن اقداماتی که انجام می دهید ، موفقیت شما را فراتر از تحصیلات و تجربیات شما دارد رقم میزند .
یک نکته دیگر ، پیام ها را دارم میبینم ؛ یک سری از دوستان ناراحت هستند از اینکه حالا در یک سری موارد عزت نفس ندارند ، این موضوعات دارد پیش می آید ؛ ببینید منِ فاضلی هم که راوی این داستان هستم و در این مسیر دارم با شما حرکت می کنم ، فکر نکنید که من کاملِ کامل هستم .
من هم یک سری از آن مواردی که نشان از عزت نفس ندارد را از قبل داشتم و دارم روی خودم کار می کنم . در یک سری جهات دارم بهتر می شوم و در یک سری جهات دارم حرکت می کنم باز بهتر و بهتر شوم و همراه شما هستم.
عزت نفس مانند دمای بدن است ،
بالا و پایین می شود ، دائما در حال کم و زیاد شدن است . صبح که از خواب بیدار می شوید ، هر فکری ، هر رفتاری ، هر تفکری ، سبب تغییر عزت نفس می شود ؛ به همین دلیل نمی توانیم بگوییم فلانی در عزت نفس اوکی است و ۱۰۰ در صد است ، نه ، غیر ممکن است .
من هم همراه شما هستم ، نگران و ناراحت نباشید . قرار نیست که یک شبه و یک ماهه این اتفاق بزرگ رقم بخورد که عزت نفس شما بهبود یابد ولی قرار است که یک تصمیم جدی بگیرید که در این مسیر جدی حرکت کنید ، خیلی جدی .
در ادامه به بررسی عوامل کاهش عزت نفس و حرمت نفس خواهیم پرداخت.
فایل های صوتی این قسمت مقاله مقاله :
۱-عوامل کاهش عزت نفس: هدف گذاری نامناسب
اولین نکته مهم ، اولین مورد مهم ، اولین کار مهم که سبب کاهش عزت نفس در انسان ها می شود ، هدف گذاری نامناسب است . هدف گذاری های نامناسبی که انجام می دهیم .
هدف گذاری می کنیم که در آخر سال ، عید ، ۱۰۰ میلیون تومان در حساب من باشد . در آخر امسال من ۳ تا کتاب نوشته باشم . در ۳ ماهه اول سال من سیگار را ترک کرده باشم . من هر ماه یک کتاب ۲۰۰ صفحه ای را خوانده باشم . هدف گذاری ها باید قابل انجام باشند و تناسب نسبی با توانمندی های شما داشته باشند .
من می خواهم سیگار را ترک کنم ، هفته ای ۵ تا سیگار دارم می کشم ، هدفم را بر آن گذاشتم که از ماه بعد در هفته هیچ سیگاری نکشم ، یعنی الان هر هفته ۵ سیگار می کشم ، یک ماه بعد قرار است که هیچ سیگاری نکشم . این هفته ۵ تا را می کشم ، هفته بعد هم به سختی خودم را نگه می دارم ، ۲ تا ، ۳ تا ، ۴ تا ، آخر هفته پنجمین سیگار را هم می کشم .
هفته بعد باز خودم را نگه می دارم و باز ۵ تا را می کشم و حتی یک جایی رفیقم هم به من تعارف می کند و ششمی و هفتمی را هم می کشم و ماه بعد که می شود و من قرار است که سیگار را ترک کنم ، همچنان دارم حداقل ۵ تا سیگار را می کشم .
بنظر شما آدمی که در این وضعیت است چه کلماتی را با خودش می گوید؟
غیر از این است که می گوید تو لایق نیستی ، حقّت است ، تو همینی هستی که هستی ، نمی توانی ترکش کنی و همین جملات بخاطر آن رفتار و این رفتارش بخاطر آن هدف گذاری نامناسب باعث می شود که عزت نفسش کاهش یابد ولی حالا بیاییم آن طرف تر ؛ یک نفر است که ۵ تا سیگار می کشد و می گوید من تا ۶ هفته بعد ، این ۵ سیگار را تبدیل می کنم به ۳ تا ، نه کلا حذفش کنم به ۳ تا.
این هفته ۵ تا را می کشد ، هفته بعد ۵ سیگار را می کشد ، هفته سوم ، هفته چهارم می بینید که ۴ سیگار کشید نزدیک هفته ششم که شد ، ۳ تا سیگار را می کشد و این انسان لذت می برد از کاری که انجام داده است ، سیگار را ترک نکرده ولی ۵ تا سیگار شده ۳ تا ، ۲ تا ؛ عزت نفسش بالا می رود و می گوید آفرین ، دمت گرم ، تو می توانی.
من هدف گذاری می کنم که امسال ۳ تا کتاب بنویسم یعنی هر ۴ ماه یک کتاب ؛ ۴ ماه اول سال ، تیر ماه و مرداد می گذرد و شهریور می آید و من تازه وسط کتاب اول هستم . من که اینقدر سفت و سخت هدف گذاری کردم بنظرتان چه حس و حالی دارم ، غیر از این است که با خودم می گویم تو نمی توانی .
حتی اگر هم نگویم ، آن ذهن ناخودآگاه من واقعا مانند دارکوب دارد می زند که تو نمی توانستی ، تو نمی توانستی ، تو نمی توانستی و قرار نیست خودمان را گول بزنیم و همین باعث کاهش عزت نفس ما می شود .
هدف گذاری های نامناسب ؛
هدف گذاری اگر می کنید ، امسال یک کتاب ، ۲ ماه بعد من ۵ سیگارم را تبدیل به ۳ سیگار می کنم ، به مرورکه آن توانمندی ها و ظرفیت های خودتان را در مسیر بیشتر و بیشتر کنید چون اگر به آن هدف نرسید ، بعد از ۴ ماه یک کتاب ننویسید ، بعد از ۵ هفته سیگارتان را کمتر نکنید این باعث حس بد در درون شما می شود .
حتی یک جاهایی است که دست شما نیست ، شما را مجبور می کنند ، حواستان باشد یک جاهایی در شرکت ، در محل کار مجبور میکنند که این کار انجام شود و فراتر از توانمندی های شماست و شاید آن کار به خوبی هم انجام نشود و باز هم باعث کاهش عزت نفس و به دنبال آن اعتماد به نفس شما می شود .
مراقب باشید از کیسه عزت نفستان به راحتی خرج نکنید ، از آن باک بنزینتان به راحتی با هدف گذاری های نامناسب خرج نکنید .
یک نکته ای هم است در بحث هدف گذاری که می گویند باید چالش برانگیز باشد و شما را به چالش بکشد ، اوکی ، درست ، شما را باید به چالش بکشد اما به چالش درست که قابل دسترسی هم باشد .
فکر نکنید همه افراد موفق افرادی هستند که عزت نفس بالایی دارند ، نه اتفاقا خیلی از افراد موفق ، حالا به ظاهر موفق آن که فلان خانه را دارد ، فلان ماشین را دارد ، مدیر فلان اداره است ، ما معمولا در اصطلاح عامیانه این ها را موفق می گویم ؛ خیلی از این ها عزت نفسشان پایین است ، از آن کیسه خرج کردند ، هدف گذاری های نامناسب کردند ، شاید یک سری آدم ها را زیر دست و پایشان له کردند .
درست است که هدف گذاری باید چالش برانگیز باشد ولی باید قابل دسترسی هم باشد و روی خودتان ، توانمندی ها و اهدافتان خوب توجه و تمرکز کنید و این ها را با هم متناسب کنید .
نمی گویم در درونتان چالش ایجاد نکنید ، چالش ایجاد کنید ولی چالشی که معقول باشد ؛ یک چالشی که بتوانید از پس آن بر بیایید و در مسیر ، در مسیر ؛ ببینید شاید من یک هدف رؤیایی دارم در انتهای سال بعد ولی این هدف رؤیایی خیلی خوب است ، باعث می شود من یک سری اقدامات انجام دهم ، در ماه اول ، در ماه دوم ، بازخورد اقدامات را بگیرم و بعد آن هدف را اصلاح کنم .
آن هدف رویایی را اصلاح کنید ، حالا نمی گویم ، گاهی اوقات شاید مجبورید که هدف رویایی را بزرگتر در نظر بگیرید یعنی که اقدامتان خیلی خوب بوده است .
از کیسه عزت نفستان خرج نکنید ،
هر هدفی که می گذارید سعی کنید از عزت نفستان خرج نکنید . سنگین ترین چیزی که انسان می تواند در زندگی اش خرج کند عزت نفس است و اگر از جای بدی خرج کنید ، از عزت نفستان خرج کنید ، حتی اگر به موفقیتی هم برسید باز هم حس بدی دارید و باز هم رفتارهای نامناسب از خودتان نشان می دهید .
باکتان خالی است مثل این ماشینی که باکش خالی است و دارد تِپ تِپ تِپ می کند ، به مقصد رسیده ولی دارد تِپ تِپ تِپ می کند و شاید همان لحظه باعث واژگونی سرنشینانش شود ، یک تصادفی ایجاد شود .
خیلی از افراد هستند ، خیلی از مدیران ، من با خیلی از مدیران در ارتباط بودم و هستم ، میبینم که دارند حرکت های بزرگ می کنند و رو به جلو می روند ولی مانند همان ماشینی می ماند که ۵۰ تا بنزین زده و یک دفعه ۵۰ تا را خرج کرده و دیگر چیزی برای حرکت کردن ندارد و همه می گویند چه آدم موفقی بوده ولی در بطن زندگی اش که وارد می شوی و رفتار ها و صحبت هایش را می بینی ، چیزی از عزت نفس و یا از انسانیت خیلی کم می بینی . این ها خرج کردند .
به راحتی از کیسه عزت نفستان خرج نکنید .
ارزشمندی خود را حفظ کنید . درست است هدف های شما در زندگیتان مهم هستند ولی مهم تر از هدف های شما ، خودتان ، ارزشمندیتان و عزت نفس شماست .
نمی گویم هیچ حرکتی نکنید ، هدف گذاری نکنید ، هدف های رؤیایی ایجاد نکنید ، نه ، انجام بدهید ولی حواستان به عزت نفستان باشید ، قدم به قدم که می گذارید می توانید هدف های بزرگتان را اصلاح کنید و ارتقا دهید ؛ یک مقدار پایین تر ، یک درجه بالاتر و آن را در مسیر تغییر دهید و اصلاح کنید تا عزت نفس شما پایدار شود .
این را بدانید اگر به هدف هایتان برسید ، هر چقدر هم بزرگ باشد ولی از کیسه عزت نفستان خرج کرده باشید ، بعد از آن می بینید که یک سری رفتارها و حرکات و تفکرات نامناسب را از خودتان ایجاد می کنید و خیلی از افراد را از خودتان دور می کنید بعد از رسیدن به یک موفقیت .
نکات تکمیلی هدف گذاری نامناسب!
در مورد هدف گذاری نامناسب صحبت کردیم که شما یک هدفی را می گذارید و به آن نمی رسید؛ چرا نمی رسید؟
چون قابل اجرا نبوده است ؛ با توجه به امکاناتتان هم در ابتدای مسیر و هم در طول مسیر برای شما قابل دسترسی نبوده است .
ممکن است من یک هدف رویایی را برای خودم ایجادکنم؛ به آن برسم ولی در مسیر آن هدف را اصلاح میکنم و ارتقا می دهم ؛ بالا و پایینش می کنم . یک درجه بالاتر می برم ؛ یک درجه پایین تر می آورم ! تنظیم می کنم تا بتوانم به آن هدف برسم .
با توجه به امکانات و توانمندی ها در مسیر ؛ حالا در این مسیر ممکن است آموزش ببینم ؛ شاید درآمد بیشتری کسب کنم و بتوانم آن هدف رویایی را تحقق ببخشم .
اینگونه نیست که هیچ هدف رویایی را نتوانید محقق کنید . نه !
ولی در مسیر که می افتید باید بتوانید تنظیمش کنید و آن هدف را متناسب با درآمدهای در مسیر ، آموزش های در مسیر ، باورهای در مسیر بتوانید اصلاح کنید و ارتقا بدهید.
آن ارتقا دادن می تواند چند درجه بالاتر باشد ؛ حتی می تواند چند درجه پایین تر باشد که به آن برسید . یک سری دوستان سوال داشتند که ما اصلا چه هدفی را انتخاب کنیم ؟
یک تست شخصیت شناسی را ارسال کردم که آن تست شخصیت شناسی ، مثلا INFJ نشان میدهد که مثلا من آدم درون گرا هستم ؛ یک آدم شهودی هستم ؛ یک آدم کاملا منظمی هستم و بهترین شغلی که برای من وجود دارد بحث مشاوره است .
این فقط یک ذهنیت می دهد و نمی گوید که اگر در کار دیگری هستید بیرون بیایید .
دارد ذهنیتی می دهد که ذهن شما گسترش پیدا کند ؛ ارتقا پیدا کند . می توانید دنبال آن مسیر باشید که این تست به شما می گوید . مسیر دیگری را دارید حرکت می کنید و می توانید درکنارش نگاهی کنید که ببینید شخصیت شما چه است ؟!
و در مسیر، آن شغلتان و حتی کارهایی که می توانید را بتوانید اصلاح کنید و ارتقا بدهید . شاید کارمند هستید و در کنارش کار متناسب با شخصیتتان را انجام بدهید و کم کم جا به جا شوید و به سمت آن شغل بروید. یا نه ! کار کارمندیتان را داشته هم انجام بدهید . مراقب هدف گذاری هایتان باشید که نامناسب نباشد و در ۲قسمت اول در موردش صحبت کردیم.
فایل های صوتی این قسمت مقاله :
۲-عوامل کاهش عزت نفس:همه چیز را شخصی دیدن!
دومین خصوصیت افرادی که عزت نفس پایینی را دارند و دارند تحمل می کنند ؛ این است که همه چیز را شخصی میبینند .
مدیر یک مجموعه است ، خط تولید بهره وری ندارد ، کارمند هایش می آیند در مورد اینکه فلان همکارشان فلان نامه را دیر زده چون سیستم مشکل داشته است ، صحبت می کنند و احساس میکند که آنها مشکلشان با شخص مدیر است ، با من است ! یعنی هر انتقادی که می شود شخصی می کنند .
در مورد یک سیستم صحبت میکنیم ، انتقاد می کنیم که من هم داخل آن سیستم هستم ؛ بعد می آیند در مورد آن سیستم انتقاد می کنند ؛ آن انتقاد را من شخصی می گیرم . درحالی که واقعا شخصی نیست خیلی از افراد در این سیستم دخیل هستند .
به هرکسی که گلایه می کند را گلایه اش را شخصی می گیرد و میگوید نه ! این نمی خواهد از سیستم انتقاد کند این مشکلش با من است . این مشکل اصلی اش با من است . فرق نمی کند مدیر یک شرکت ، پدر یک خانواده ، هر فردی که مسئولیتی در جایی دارد .
این که موضوع را شخصی کنیم خیلی بد است .
یک اتفاقی در خانه افتاده است یک دفعه مادر خانواده می آید از پدر خانواده شکایتی می کند و آن را شخصی می کند که مادر با من مشکل دارد . در حالی که منظورش شاید این بوده که این بچه ها را جمع و جور کن که کمتر سروصدا کنند من دارم غذا میپزم مثلا!
هرچیزی را شخصی نگاه نکنیم ؛یک ذره ذهنمان را باز نگه داریم و موضوعات را ۳۶۰ درجه ببینیم و همین شخصی دیدن به مرور باعث می شود که ما از آن کیسه ی عزت نفس خود، از آن باک و مخزن عزت نفس و هرچیزی که شما اسمش را می گذارید ؛ عزت نفسی که یک انسان دارد باعث می شود که کاهش پیدا کند .
۳-عوامل کاهش عزت نفس:کامل گرا بودن
سومین کاری که باعث کاهش عزت نفس می شود ؛ بحث کامل گرایی است .
اصطلاحا به آن کمال گرایی می گوییم ولی اگر به آن بیشتر زوم کنیم کامل گرایی می شود . دوست داریم در تمام چیزها کامل باشیم ؛ از لحاظ جسمانی خوشتیپ ، از لحاظ زیبایی زیباترین ، از لحاظ قدرت قوی ترین ، از لحاظ ماشین بهترین ماشین ، از لحاظ خانه بهترین خانه در فامیل ، و این فرد هیچ وقت دوست ندارد که از دیگران شکست بخورد ، همیشه دوست دارد کامل تر از بقیه باشد و هر فردی را که ببینند یک مقداری از او بالاتر است ؛
واقعا احساس شکست و یاس و افسردگی پیدا می کند . همیشه باید از بقیه جلوتر باشدم . نه ! باید از روز قبلت شما جلوتر باشید . باید از تفکرات روز قبلت جلوتر باشید . از کارهای روز قبلت باید جلوتر باشید. نه اینکه باید همیشه از بقیه جلوتر باشم .
من باید قوی ترین کارمند باشم . قوی ترین مدیر در این شرکت باشم و بخاطرش همه چیز را زیر پا بگذاره . چون میخواهد نشان بدهد که قوی ترین مدیر است ؛ قوی ترین مدیر نمی شود ولی فقط می خواهد به خودش و دیگران در ذهن خودش اثبات بکند که قوی ترین مدیر است .
کامل گرایی در رشته تحصیلی ،
بهترین رشته ی تحصیلی ، از همه ی دختران فامیل ، پسران فامیل یک رشته ی بهتری را بخوانم . وقتی یک ماشین میخرد منتظر این است که ببیند فامیل های دیگر در چندماه دیگر چه ماشینی میخرند ؛ خدا نکند که یک ماشین بهتر از او بخرند . یا در افسردگی کامل فرو می رود یا شروع می کند به بهتان و تهمت زدن که این ها را از دزدی به دست آوردند که باز خودش را بهتر و کامل تر نشان بدهد .
یک خانه ای را می خرد سعی می کند دنبال خانه ای برود که از همه ی فامیل بهتر باشد . مکان و بزرگی و …. ! نگاه به پول و امکانات و حس خوب خودش نگاه نمی کند ؛ یعنی تمام نظراتش از افراد بیرون از خودش دارد تامین می شود .
زندگی اش را میگذارد که ماشین خوب بخرد ، زندگی اش را می گذارد برای اینکه بتواند مدیر خوبی به ظاهر بشود ! زندگی اش را می گذارد که یک خانه ی خوبی بخرد و منتظر هم هست که همه او را تحسین کنند و خدا نکند اگر یک نفری یک مقدار از او بهتر باشد . یک مدیر یا یک نفر در فامیل ، خانه ی بهتر ، ماشین بهتر .
یا افسرده می شود و شکست می خورد خودش را سرکوفت میزند و می گوید :
خاک بر سرم که نتوانستم ! یا اینکه شروع می کند به تخریب کردن با هر بهتان و این که این ها دزد هستند ؛ تا خودش را بتواند بالا بکشد و به ظاهر بتواند آن حس خوبش را نگه دارد . دارد نابود می کند ؛ از کیسه ی عزت نفسش دارد خرج می کند ؛ از باک بنزینش دارد خرج می کند و برای بقیه ی زندگی اش چیز خاصی نمیگذارد . فردی که دنبال کامل گرایی است .
گاهی اوقات هم این کامل گرایی ، فقط کامل گرایی در رشته ی تحصیلی و جسمانی و شخصی و اینها نیست .
یک موقعی کامل گرایی هیجانی است ؛
من نباید لبخند بزنم ؛ نباید گریه کنم ، باید بتوانم احساسات خودم را کنترل کنم .
یک سری آدم ها اینگونه اند ؛ خانم ها اینگونه اند ، آقایان اینگونه اند ! بعد جای دیگری میترکد . بغضشان یا زندگیشان !! اگر جایی واقعا نتوانستی هیجانت را کنترل کنی ؛ اینجا دانشمندان یا افرادی که در بحث عزت نفس کار می کنند میگویند که از کیسه ی عزت نفست خرج نکن؛ هیجانت را خالی کن . به زور نگه ندار فقط بخاطر اینکه نشان بدهی کامل هستی و هیجان زده نمی شوی و گریه نمی کنی !
حالا نمی گویم همه جا هیجان خودتان را بروز دهید ؛ ولی اینگونه نباشد که همه جا تحت هر شرایطی خودتان را بخواهید نگه دارید؛ هیجانتان را بخواهید نگه دارید . برای اینکه نشان بدهید شکست ناپذیرید و از درون خودتان را تخریب می کنید و از آن کیسه ی عزت نفستان می خواهید خرج کنید .
مراقب باشید ؛ بخاطر دیگران ؛ نمیگویم همه جا خودتان را کنترل کنید اما لازم نیست همه جا خودتان را کنترل کنید . حواستان باشد از درون نابود نشوید ؛ از درون حس بد نسبت به خودتان پیدا نکنید .
واقعیت این است:
که هیچ فرد کاملی وجود ندارد و هیچ رابطه ی کاملی وجود ندارد و هیچ شغل کاملی وجود ندارد و هیچ انسان کاملی وجود ندارد و همیشه تعارض وجود دارد و همیشه هم به ما گفتند؛ در همه ی ادیان هست که واقعا باید بتوانیم الگوبرداری کنیم؛
از انسانی که یک مقدار از ما بالاتر است و انسان کاملی که وجود دارد ؛ حالا انبیاء خداوند بودند ؛ انبیاء اولوالعزم بودند ؛ امامان بودند یا هر فردی که یک درجه یا درجاتی از ما خیلی بالاتر است ؛ این ها را بعنوان الگو و اسوه ی خودمان قرار بدهیم . نمیگویم باید خودمان را سرکوب کنیم که نمیتوانیم کامل باشیم ؛ ما می توانیم از روز قبلمان بهتر باشیم ، باید بتوانیم اصلاح بشویم و در آن مسیر موفقیت و رشد قرار بگیریم .
نه اینکه خودمان را سرکوفت بزنیم به خاطر دیدن افرادی که از ما بهتر هستند , نه احساس کنیم که کامل و کامل هستیم !
یعنی صفر و یک به قضیه هیچ وقت نگاه نکنید و همیشه در بین راه و به سمت نور و پیشرفت حرکت کنید . من دانشجو که بودم در دهه ۷۰ ، رشته ی مهندسی قبول شدم و آن سال اول به همه گفتم که فوق لیسانس را می خوانم؛ دکتری را می خوانم و می خواهم بروم دانشگاه و فوق دکتری را هم بخوانم و تازه فهمیده بودم که پسا دکتری هست و گفتم آن را هم میخواهم بخوانم ؛
همینطور ذوق زده و هیجان زده بودم و ۴سال اول تمام شد ، کنکور ارشد دادم و اصلا تمایل نشدم و قبول نشدم و سربازی رفتم و از سربازی آمدم و انگیزه پیدا کردم که فوق لیسانس بخوانم ، دوستانم خوانده بودند و موقعیت های شغلی بهتری می دانستم در تهران بدست بیاورم و این کار را کردم و فوق لیسانس خواندم یک نیم نگاهی به دکتری داشتم اما دیگر واقعا در این سال ها در آن رشته ی مهندسی دکتری نخواندم . به رشته ی دیگری رفتم و فوق لیسانس مدیریت رشته ی خاصی را گرفتم . خیلی از دانشجوها واقعا احساس می کنند که باید دنیا را فتح کنند ، من می توانم ، با این دانشگاه و این ۴سال ، کشورم را درست می کنم !
ولی وقتی وارد محیط کار می شوند و یا در دانشگاه سال سوم یا چهارم با برخورد اساتید مواجه می شود ؛ کارآموزی و سرکار که می رود ؛ آرام آرام ذهنیتش منحرف می شود . از آن حالت کامل گرایی بیرون می آید و این هم بد است ! از آن حالت کامل گرایی به سمت صفر و افسردگی و امثالهم می روند .
نباید یک و صفر را ببینیم ؛
کامل کامل احساس کنیم که هستیم ؛ همه چیز را می توانیم اصلاح کنیم ؛ همه چیز را می توانیم بدست بیاوریم ؛ از همه می توانیم بهتر باشیم .
نه اینکه خودمان را نابود کنیم . اینجا یک نوار خیلی باریکی هست بین انسان های موفق و انسان هایی که موفق نیستند .
اینکه این نوار باریک را تشخیص بدهی که باید به سمت نور ، به سمت پیشرفت حرکت کنی. نه احساس کنی که کامل هستی و نه احساس کنی که فرد شکست خورده هستی . چراکه عزتی ، بزرگی، ارزشمندی در درون شماست که هرجایی که باشید ؛ در هرموقعیتی که باشید حتما اتفاقات خوب برایتان می افتد .به شرط اینکه اقدام و حرکت کنید .
پس واقعا ما نمی توانیم کامل بشویم ؛ ولی می توانیم به سمت کامل بودن حرکت بکنیم ؛ در حرکت بودن شما امتیاز بزرگ شماست . قرار نیست ما الگو و اسوه ی بقیه باشیم یا از همه بالاتر باشیم .همه ی انسان ها یک جنبه ی منفی دارن ؛ به قول معروف می گویند : اگر یک نور بزرگی جلویتان باشد و شما جلوی نور بایستید حتما پشت سرتان باز هم یک لکه ی تاریکی دیده می شود .
یعنی به سمت نور هم حرکت کنید باز هم یک سری جنبه های منفی ، یک سری کمبودها دارید ولی مهم این است که حرکت بکنید که هرچقدر به سمت نور حرکت می کنید ؛ آن جنبه های تاریک کمتر و کمتر و کمتر میشوند و می توانید برای بقیه که پشت سر شما هستند الگوی خوبی باشید .
بپذیریم که یک وقت هایی ناقص هستیم .
یک سری چیزها را کمبود داریم باید یاد بگیریم ؛ آموزش ببینیم ؛ از یک سری افراد الگو برداری کنیم حتی سنشان پایین تر از ماست ، حتی تجربیات و تحصیلاتشان پایین تر از ماست . حسادت نباید کنیم و بدانیم که همه ی ما عزیز و ارزشمند هستیم و در دنیا هستیم که اتفاقات بزرگی را رقم بزنیم . اگرنه انسان آفریده نمیشدید . اطرافتان پر از گل و گیاه و گلدان و کامپیوتر و خودکار و موبایل است ؛ همه ی این ها ذاتشان ارزشمند است و همه ی این ها یک ذاتی دارند و شکر کنید که ذات ما یک انسان آفریده شده است .
برای خودمان استانداردهای بالا و خیلی کامل گرایانه نگذاریم . بحث اهداف را گفتم ؛ اهداف خیلی بالا و رویاییِ وحشتناک قرار ندهیم . اگر هم قرار دادید در مسیر اصلاحش کنید ؛ باتوجه به توانمندی هایتان، وقتی که توانستید بگذارید ؛ کتابی که توانستید بخوانید ؛ یک موقع من یک هدف رویایی را دارم ؛ یک هدف کامل را دارم ؛ به مسیر می روم ؛
مثلا در مسیر باید هفته ای ۱۰۰ ساعت مطالعه کنم ؛ میبینم که شد ۵۰ ساعت ، هفته ی بعد ۴۰ ساعت ، من براساس این ۵۰-۴۰ ساعت که می توانم؛ هدف را اصلاحش می کنم . وقتی به آن هدف رسیدم قطعا مرحله ی بعد می تواند هدف رویایی دیگری باشد و اگر این کار را نکنم ؛ نه تنها هدف اول را که کوچک تر از رویا است را به دست نمی آورم ، بلکه کلا از مسیر زندگی هم میتوانم خارج شوم . مراقب باشید . باز هم می گویم همه چیز خوب نیست ولی قرار است که خیلی چیزها را شما خوب کنید .
فایل های صوتی این قسمت مقاله :
۴-عوامل کاهش عزت نفس:عدم بررسی ترس ها
چهارمین کاری که باعث کاهش عزت نفس می شود بحث این است که ما ترس هایمان را بررسی نمی کنیم و با ترس هایمان مقابله نمی کنیم و برای رفع آنها اقدام نمی کنیم . خیلی از ما ترس های مختلف داریم که با این فرد روبه رو نشویم ، این صحبت را نکنیم ، این آزمون را ندهیم ، این فعالیت را نکنیم ، این کار را نکنیم ،
حالا چرا ؟ شاید ورشکست شویم ؛ این اتفاق بیافتد ؛ با ما بد صحبت کنند و ترس های مختلفی را داریم هر روز ، تحمل می کنیم . حتی ترس از تنهایی ! وارد یک جمعی می شویم که همه سیگاری هستند ؛ همه قلیان می کشند و ما هم برای اینکه تنها نباشیم و ما هم بخاطر اینکه جمع ما را ترک نکند ؛ کار آنها را انجام میدهیم و بعد در پیشگاه وجود خودمان ، در پیشگاه نفس خودمان ، خیلی راحت آن عدم عزت نفس را می توانیم تجربه کنیم .
بیایید ترس ها را بررسی کنید . ۳تا حداقل وتا ۵تا و۷تا از ریشه های ترس را بیایید بررسی کنید .
پشت پرده ی این ترس چه چیزهایی می تواند باشد ؟ من می ترسم از اینکه جلوی جمع صحبت کنم و حرفم را خوب نشنوند ؛ خب بیایم بررسی کنم چرا من می ترسم این اتفاق بیافتد؟ چون که از اعتبار خودم می ترسم ؛ می ترسم این اعتبار را از دست بدهم . بعد بیایید در لایه ی بعدی ، اگر اعتبار از دست برود چه اتفاقی می افتد؟
خب قطعا به حرف هایم گوش نمی دهند ! در لایه ی بعدی اگر به حرف هایم گوش ندهند چه اتفاقی می افتد ؟ خب گوشه گیر و تنها می شوم و در لایه ی بعدی اگر گوشه گیر و تنها بشوم چه می شود ؟ یک حس بد پیدا می کنم ، حالت عقده ای مانند شاید پیدا کنم و اگر حس بد پیدا کنم در لایه ی بعدی چه می شود ؟ یک زندگی بدی را تجربه خواهم کرد و اگر زندگی بدی را تجربه کنم ؛ خودخوری میکنم و خودم را نابود می کنم .
چند لایه عقب تر آمدیم؟
۱-۲-۳-۴-۵-۶ لایه به عقب تر آمدیم . و وقتی که به آن لایه ی آخر می رسیم زندگی بد میشود ، خودخوری ، نابود کردن ! آنجا ، جایی است که دارد دقیقا عزت نفسمان نابود می شود و آن جا باید اقدام کنید . بخاطر آن خودخوری نداشتن! بخار آن حس بد در زندگیتان . جلو بروید !
خیلی از اوقات شنیدیم اگر از چیزی می ترسیم برویم و آن را در آغوش بگیریم و با آن مقابله کنیم . انتهای ریشه ی ترس هایتان را بررسی کنید . گاهی اوقات جالب است به این می رسید که اصلا این ترس هیچ معنی ندارد . انتهایش چیزی نیست و گاهی اوقات مانند این مثال به این می رسیم که چه اتفاق هولناکی در زندگی می تواند بیافتد و بعد بروید اقدام کنید و این ترس های خودتان را به مرور نابود کنید .
۵-عوامل کاهش عزت نفس:اهمال کاری
پنجمین کاری که باعث کاهش عزت نفس میشود بحث اهمال کاری است .
چیزی که به آن تنبلی می گوییم . می دانم که باید اقدام کنم ولی انجام نمیدهم در لحظه ی آخر وقتی که مجبور شوم اقدام می کنم و اگر مجبور نشوم رهایش می کنم و خودم را راحت می کنم و بعدها تاثیرش را می بینم .
نه تنها تاثیر ظاهری و فیزیکی ، بلکه تاثیرش روی عزت نفسم که خودم را شروع می کنم به خوردن و نابود کردن! این تاخیر انداختن کارها ، میدونم کاری درست هست اما به تاخیرش می اندازم که به ظاهر بتوانم از زندگی لذت ببرم ولی درحالی که لذت بردن در انجام دادن آن کار است !
چند موضوعی هست که در اینجا باید بیاییم بررسی کنیم که چه کار کنیم که این تعویق انداختن را کمتر کنیم ! تنبلی را کمتر کنیم ! این را بدانید که خیلی از اوقات انگیزه بعد از عمل است ؛ خیلی از اوقات ! یعنی باید یک اقدامی را انجام بدهید تا اوضاع بهتر بشود ؛ تا حستان بهتر بشود .
باید اقدام کنید .
باید حرکت کنید تا آن حستان بهتر بشود . این را باید بدانید . قرار نیست که حسمان خوب بشود ؛ همه چیز کامل بشود . این را بدانید قرار نیست همه چیز کامل شود و بعد حرکت کنید . نه !!! در حرکت کردن هست که شما کامل می شوید . باید وسواس بودن را کنار بگذارید ؛کامل بودن و کامل گرایی را باید کنار بگذارید .
شرکت های بزرگ ، آدم های بزرگ را اگر نگاه کنید می بینید که با قدم های کوچک شروع کردند . جالب بود چند وقت پیش دفتر کار آقای بیل گیتس و استیوجابز را دیدم ، زاکربرگ را دیدم و آن رئیس شرکت آمازون ، یک دفتر ۵-۶ متری شلوغ و پر از کتاب و وسیله ، و خب الان را ببینید که در چه وضعیتی هستند .
بیایید یک لیستی از کارهایی که باید انجام بدهید و حوصله ی انجامش را ندارید؛ بررسی کنیم .
باید کنار خانواده بروید مثلا ، ولی خب راه دور است ؛ حال ندارید و باید ظرف ها را بشورید ؛ باید این کتاب را بخوانید؛ باید این معامله را انجام دهید ؛ باید این پروژه را انجام دهید . لیستی از این کارها را بیایید جمع کنید و این لیست کارهایی هست که خیلی اوقات به تعویق می افتند و یا انرژی نداریم انجام بدهیم یا انقدر زیاد هستن حوصله ی انجامشان را نداریم و بیخیالشان میشویم .
بیایید اینها را جمع کنید و بعد از یکی از کارهای کوچک شروع کنید به اقدام کردن . اگر حال ندارید دیدن پدر و مادرتان بروید ، اگر حال ندارید پروژه را انجام دهید بیایید فعلا ظرف های خانه را بشورید یا خانه را جارو بزنید یا یک صوت برای یکی از دوستانتان بفرستید .
یکی از کارهای لیست را انجام دهید .
بقول معروف می گویند : اگر قورباغه ی بزرگ را نمی توانی غورت بدهی حداقل یک پشه را غورت بده
و همین پشه غورت دادن باعث می شود که بتوانی حرکت کنی ؛ اقدام کنی و بعد کارهای بزرگتر بتوانی انجام بدهی . عزت نفس خودتان را با تاخیر انداختن ؛ با تعویق انداختن ؛ با عقب انداختن کارها نابود نکنید .
سعی کنید آن لیست کارهایتان را بتوانید جابه جا کنید . اگر حال ندارید اشکال ندارد ؛ از کارهای کوچک شروع کنید. یک تلفن زدن ؛ یک ارتباط ، یک یا چند صفحه کتاب خواندن و بعد سراغ پروژه و غذاپختن و یا هر چیز دیگری بروید .
آن لیستی از کارهایی که واقعا آنقدر زیاد هستند ؛ حوصله ندارید ، با آنها حال نمی کنید؛ زمان دارد میگذرد را بیایید حوصله کنید و از کارهای کوچک شروع کنید به انجام دادن و قطعا مطمئن باشید که در این راستا آنقدر انگیزه تان بیشتر میشود که اقدام های بزرگ را انجام می دهید و نفعش را می بینید . پس با تعویق انداختن کارها عزت نفس خودتان را نابود نکنید .
۶-عوامل کاهش عزت نفس:قضاوت های روی خودمان
ششمین کاری که باعث کاهش عزت نفس ما میشود قضاوت هایی است که در مورد خودمان می کنیم .
“حقم بود”، “این حق من است”،” زندگی من باید همینطوری باشد”
این را بدانید مهم ترین قضاوت زندگی، قضاوتی است که شما در مورد خودتان می کنید ؛ در مورد توانمندی هایتان ، قابلیت هایتان، خودتان ، شخصیت خودتان ! من دیگر همینطوری هستم نمیتوانم اصلا با این ها صحبت کنم؛ بلد نیستم . من نمیتوانم این کار را انجام بدهم ! چرا نمیتوانید؟!! مگر شما یک انسان نیستید ؟
انسان های قبل شما این اتفاق را رقم زدند ؛ آنها هم انسان بودند با همان آناتومی که شما دارید . با همان ذهن و قدرت و قلب و پا و دستی که شما دارید ! خداوند در روح تمام ما یکسان دمیده .پس قطعا می توانید . این قضاوت های خودمان را بیاییم اصلاح کنیم . من در روزهای اول برایتان یک فایل الکترونیکی کتاب فرستادم .
جملات تاکیدی معجزه گر ؛
حتما جملات خودتان را پیدا کنید و روی آن تمرکز کنید و ۲۱ روز ، هر روز ۱۰بار با حس خوب بنویسید و قطعا بدانید که اتفاقات و معجزات خوب برایتان می افتد و در کنارش در آن مسیر ، اقدام هم کنید. اگر می خواهید خانه تان را بفروشید بدانید که قطعا می توانید بفروشید . جملات تاکیدی مثبتش را الگوهایش را من در کتاب گذاشتم .
حالا غیر از اینکه به چند املاک می سپارید ؛ به سایت می سپارید ، آن جملات تاکیدی مثبت را ؛ مطمئن باشید بعد از ۲۱ روز اتفاقات شگفت انگیزی می افتد چون من تجربه کردم . پس مهم ترین قضاوت ، قضاوتی هست که در مورد خودتان می کنید خودتان را سرکوب نکنید چون ذات شما از ذات خداوند است . شما ارزشمند و بزرگ هستید و عزت دارید .
۷-عوامل کاهش عزت نفس:رفتارهای خارج از چارچوب
هفتمین کاری که باعث کاهش عزت نفس می شود ؛ رفتارها و کارهای خارج از چهارچوب است . برای اینکه یک نفر را مدیر اداره ی شما کنند و آنقدر لابی میکنید ، زیرآب میزنید که این کار انجام نشود .
قرار است شما و یک نفر دیگر مدیر شوید و آنقدر خارج از چهارچوب صحبت می کنید ،رفتار می کنید، زیرآب میزنید و این اتفاق را یک سری از افراد رقم می زنند و همین باعث کاهش عزت نفسشان می شود و وقتی آن جایگاه را هم بدست می آورند حالشان خوب نیست ؛ حسشان خوب نیست ؛ لبخند نمی زنند و از بقیه خجالت می کشند .
این طبیعی است چون از کیسه ی عزت نفس و از آن باک بنزینشان خرج کردند . دیگه چیزی ندارند که به دیگران بخواهد لبخند بزند و دیگران به او احترام بگذارند . مواظب رفتارهای خارج از چهارچوب باشیم ؛ چیزی که به آن “اخلاق” می گوییم.
مواظب عبور از مرزهای اخلاق باشید.
اینکه اخلاق مدار باشید ؛ اخلاق یعنی اینکه بتوانیم انسانیت را رعایت کنیم . انسانیت یعنی یک سری رفتارهایی که بقیه هم مانند ما انسان هستند ؛ فکر نکنیم آنها انسان نیستند و از ما پایین تر هستند .
اگر دروغ را بد میدانیم ، دروغ نگوییم . اگر دوست داریم دیگران محبت کنند ؛ خودمان این کار را انجام دهیم . اگر دوست داریم دیگران داد و بیداد نکنند خودمان این کار را نکنیم ؛ اگر دوست داریم دیگران خبرهای بد ندهند ، ما خبرهای بد را ندهیم و حس و حال دیگران را بد نکنیم . حال دیگران را خراب نکنیم .
دروغ نگوییم ؛ بهتان و تهمت نزنیم ؛ خیلی از این موضوعاتی که حالا اصطلاحا به آن اخلاق می گوییم . همه ی اینها انسانیت است . مراقب باشیم که از این مرزهای اخلاق عبور نکنیم و از این کیسه ی عزت نفسمان به راحتی خرج نکنیم و این کیسه به راحتی پُر نمی شود ؛ پُر شدن که پُر می شود ؛ می توانید عزت نفس را ریکاوری کنید و برگردانید ولی زمان می برد . پس چه بهتر که حواسمان باشد و به راحتی خرجش نکنیم .
سؤال ؛
_ در ارتباط با آدم هایی که مجبوریم با آن ها باشیم و عزت نفس کم دارند باید چه کار کنیم ؟
سلام . وقت شما بخیر . امیدوارم که خوب باشید . ممنون از سؤال خوبتان . قبل از آن بگویم که حتما مطالعه داشته باشید ، غیر از مطالبی که برایتان ارسال می شود ، برای همه ، کتاب عزت نفس آقای براندن کتاب خوبی است و می تواند در کنار این دوره به شما کمک کند ، گرچه تقریبا می توان گفت که بخشی از مطالب این دوره از آن کتاب گرفته شده ولی در کل ببینید هر چقدر شما بیشتر روی خودتان کار کنید ، روی رفتارها و سکنات خودتان ، این تأثیر پذیری روی دیگران خواهید داشت .
شک نکنید و گفتم که عزت نفس مانند دمای بدن است ، هر لحظه بالا و پایین می شود .
اینکه حالا مانند یک ترموستات بتوانید آن دما را خوب نگه دارید که نه خیلی سردتان شود و نه خیلی گرمتان شود ، تب کنید و این ها ، این هنرمندی شما را نشان می دهد ولی هر لحظه دارد بالا و پایین می شود مانند دمای بدن .
حالا قطعا از محیط تأثیر می گیرد ، شک نداریم که از محیط ، از همکار ها تأثیر می گیرد ولی ببینید نمی گویم کناره گیری ولی دور شدن از جمع های غیر ضروری می تواند کمک کند ، جمع های غیر ضروری که می بینیم در آن ها آدم هایی هستند که عزت نفس پایینی دارند و نیازی نیست .
گاهی اوقات جلسه کاری است و بله ، وارد می شوید و با احترام نیز حرفتان را می زنید ، شاید برخی از حرف ها را نزنید ولی حرف خودتان را می زنید و خارج می شوید ، و اینجا مهارت های فن بیان و سخنوری خیلی می تواند به شما کمک کند مخصوصا در جمع هایی که عزت نفسشان پایین است که شما حرفتان را راحت بزنید و در دلتان نماند و خودتان را مقصر ندانید و خودتان را بعد از جلسه سرکوفت و سرکوب نزنید .
پس اگر جمع غیر ضروری بود می توانید شرکت نکنید .
اگر جمع ضروری بود با یادگیری مهارت های فن بیان و سخنوری شرکت کنید ، حرفتان را بزنید و این جمع ها همه جا است و همه ما درگیر هستیم ولی مهم این است که ما چقدر روی خودمان داریم کار می کنیم ، چقدر در درون خودمان غُر می شویم و فرو می رویم و وسعت پیدا می کند ، آن خیلی می تواند کمک کند همین تشعشعات درونی ، انرژی های درونی ما به دیگران می رسد و روی رفتارها و سکنات آن ها هم به مرور تأثیر می گذارد ، آن ها سنگ نیستند انسانند و قطعا تغییر می کنند ولی مهم این است که شما چقدر تغییر می کنید ، شما چقدر قدرتمند می شوید ، شما چقدر اثربخش می شوید ، شما چقدر در زندگی دیگران با صحبت ها و حرکات و سکناتتان اثرگذار می شوید ، این خیلی مهم است .
راحت نیست ، سخت است ولی هر چقدر بیشتر روی خودتان کار کنید قطعا می توانید بیشتر موفق باشید . حتما کتاب بخوانید ، در بحث عزت نفس ، اعتماد به نفس مطالعه کنید و مخصوصا بحث فن بیان و سخنرانی که من مسیر سخنرانی را یک لینکی بود از سایت ارسال کردم که شاید تقریبا ۱۷ قسمت است که فیلم های خوبی است ، نزدیک ۲ ساعت ، آن ها را به مرور نگاه کنید و قطعا اتفاقات خوبی می تواند برایتان بیفتد . باتشکر .
برای مشاهده کلیپ های آموزشی در زمینه توسعه فردی به کانال ما در سایت آپارات مراجعه فرمائید
